बालबालिकाको क्षणिक निर्णयले भविस्य अन्धकारमा

किशोरकिशोरीहरू मोबाइल फोनको अत्यधिक प्रयोग, सामाजिक सञ्जालको प्रभाव र लहडमा आएर विवाह गर्नतर्फ आकर्षित भइरहेका छन्। तर, बालविवाह गरेका जोडीहरू भविष्यमा गम्भीर समस्यामा फस्ने गरेका छन्। पारिवारिक तनाव, बेरोजगारी, अशिक्षा, सम्बन्ध विच्छेद, मानसिक तनाव र आत्महत्यासम्मका घटनाले बालविवाहको भयावह स्थिति देखाएको छ।  

जयपृथ्वी नगरपालिका वडा नम्बर १ का वडाध्यक्ष डम्बरबहादुर सिंहका अनुसार कानुनी रूपमा बालविवाह रोक्ने प्रयास भइरहे पनि व्यवहारमा किशोरकिशोरीलाई अलग राख्न कठिन भएको छ। उहाँले प्रहरीमा उजुरी परेपछि छुट्टाएर पठाउने, तर पछि उनीहरू पुनः भागेर भारततिर जाने घटना बारम्बार दोहोरिरहेका छन् । 

जयपृथ्वी एफएम नेटवर्कबाट प्रसारण हुने बाल अधिकारसम्बन्धी रेडियो कार्यक्रम ‘बाल कचहरी’ को रेकर्डिङका क्रममा अभिभावक तथा जनप्रतिनिधिहरूले बालविवाह पछि सम्बन्ध विच्छेद गराउनु चुनौतीपूर्ण हुने बताएका छन्। उनीहरूका अनुसार बालविवाह गरेका किशोरकिशोरीहरू उमेर कम भएकै कारण विवाहको वास्तविक जिम्मेवारी थेग्न नसकेर समस्यामा पर्छन्।

 केदारस्युँ गाउँपालिका वडा नम्बर ३ का वडाध्यक्ष बीरबहादुर खातीले बालविवाहले बालबालिको पढाइ छोड्नुपर्ने भएकाले भविष्यमा अवसर गुम्ने, बेरोजगारीको समस्या बढ्दै जाने, मानसिक तनाव र आत्महत्याको जोखिम, घरपरिवारमा तनाव, झगडा र सामाजिक बहिष्कारको डर हुने,जीवन निर्वाह गर्न भारत पलायन गर्ने जोखिम बढिरहेको बताउनुभयो । 

यस्तै कार्यक्रममा बोल्नुहुँदै वर्ल्डभिजन इन्टरनेशनलका जिल्ला संयोजक मेनका मल्ल बालबालिकामा डिजिटल शिक्षाको सही प्रयोग गराउनुपर्ने, विद्यालय तथा स्थानीय तहबाट अभिभावक सचेतना कार्यक्रम सञ्चालन गर्नुपर्ने, किशोरकिशोरीलाई आत्मनिर्भर बनाउने सीपमूलक कार्यक्रमहरू ल्याइनुपर्ने,समाज र राज्यले मिलेर बालविवाह निरुत्साहित गर्न प्रभावकारी नीति अपनाउनुपर्ने बताउनुभयो । बालविवाह क्षणिक खुशी वा बाध्यता जस्तो लागे पनि यसले दीर्घकालीन रूपमा किशोरकिशोरीको जीवनमा नकारात्मक असर पार्छ भन्नेमा सबैले सजक हुनुपर्ने सरोकारवालाहरुको भनाई छ ।

समाज, परिवार, विद्यालय र कानुनी निकाय सबैले मिलेर बालविवाह रोक्न विशेष ध्यान दिनुपर्ने आवश्यकता रहेका बाल क्लब र किशोरी सञ्जालका किशोर किशोरीहरुको भनाई छ । वडा कार्यालय दण्डित गर्दा बालबिबाह न्युनिकरण हुने उनीहरुको बुझाइ छ ।