काँकरका लागि धारपारि पुगे छबिसपाथिभेराबासी, चैत २१ गतेबाट साँस्कृतिक र खेलकुदका कार्यक्रम सुरु हुने

आज चैत्र कृष्ण औंसी तथा काँक्रेऔंसी । आजबाट सुदूरपश्चिमको प्रशिद्ध मेला बान्नीकी चैतली मेलाको सुरुवात भएको छ । आज पहिलो दिन बान्नीमष्टा मन्दिरमा लैजानका लागि धारपारिबाट काँकर ल्याउने प्रचलन रहेको छ ।

बान्नीकोट्याल, धामीगाईँ र मोत्याल मुग्लालले छुट्टाछुट्टै तीनवटा काँकर ल्याएर बीचबाटोमा आरामका लागि बस्ने गर्दछन् । आज बास बसेका स्थानीयले भोली बिहानै फेरि काँकर बोकर आआफ्नो तोकिएको ठाउँमा सेलाउने गर्दछन् ।

आजबाट सुरु भएको यो बान्नीकी चैतली मेला चैत्र शुक्ल पुर्णिमा सम्म लाग्ने गर्दछ । मेला सुरु भए पछि प्रत्येक रात मन्दिरमा बाजा बजाउने र मष्टाका करियाहरु चोखो निम्तो भएर ब्रत बस्ने गरेको बान्नी मष्टाका पुजारी देविराज पन्डितले बताउनुभयो ।

सुर्मा देवीले भाला प्रहार गरी दानवको बध गरेको प्रतिकका रुपमा चैत्र औंसीका दिन काटेको कांकर (लिङ्गो) लाई चैत्र शुक्ल त्रयोदशीका दिन तोलेनी भन्ने खेतमा हिडाउने गरिन्छ । झण्डै ३० मिटरलामो कांकरलाई मानिसहरुले समाएर ३ सय मिटर जति हिडाउने गरिन्छ । यसरी हिडाएर ल्याएको कांकरलाई बान्नी मष्टाको मन्दिरमा चढाए पछि राक्षसको टाउकोको भकुन्डो बनाएर सुर्माले खेलेको सम्झनामा तल्लो छविस र मल्लो छविसका बासिन्दाहरुबीच भकुन्डो खेल्ने प्रचलन रहेको छ । यसरी काकंर हिडाएको र भकुन्डो खेलेको हेर्नका लागी बझाङ जिल्ला लगायत सुदूरपश्चिमका विभिन्न जिल्लाबाट हजारौं मानिसहरु छबिसपाथिभेरा गाउँपालिकाको बान्नी चौरमा आउने गर्दछन् । राक्षसलाई मारी सकेपछि सुर्मा देवीले पेटको छाला निकालेर दमाहा बनाएको र हातका औलाको नगरा (गजा) बनाइ विजय उत्सव मनाएको किवंदन्ती छ ।

पश्चिम नेपालकै विषिष्ठ परम्परा बोकेको यस मेलामा स्थानिय भेषभुषा र कला सस्कृतीको अवलोकन गर्नका विभिन्न जिल्लाका मानिसहरु चैतली पुग्ने गरेका छन् ।  परापुर्वकालमा महिसासुर दानवले बान्नी मष्टा देवतासँग युद्ध गरी मष्टालाई पासोमा पारे पारेको र मष्टालाई दानवको पासोबाट मुक्त गर्नका लागि सुर्मा देवी प्रकट भै महिषाशुरको बध गरेको खुसियालीमा बान्नीकी चैतली मेला लाग्ने गरेको छ ।  यसपटक विभिन्न साँस्कृतिक, देउडा र खेलकुदका कार्यक्रम चैत २१ गतेबाट सुरु हुने आयोजकले जनाएको छ ।